Friday, November 30, 2012

"Ja dát koloniserenpolitihka dagahii dan, ahte Sápmi dego luoddanii guovtti oassái: Danmárku Sápmái ja Ruošša Sápmái." 

Oassi iezan easseja čállosis masa fuobmái Steinar Pedersen árvoštallamis barggu. 

Thursday, November 29, 2012

Presideanttaevttohasii guoskeavaš giellamáhtu várás dikta-ávžžuhus

Sámás, presideanta! Presideanta, sámás! 
Sámas, presideanta! Presideanta, sámás!
Sámás, presideanta! Sámás! 

              Sámás ruovttus, sámás dieppe, sámás doppe
Sámás juohke áidna beaivi. 
Presideanta, sámás Sámedikkis! 

Presideanta govvan lea ge, lea ge sámeservodaga speadjalus 
Presideanta ovddagovvan lea ge, lea ge dážaservodagas ofelaš

              Sámás ruovttus, sámás mánáidesiiguin.
              Dáppe, doppe, duoppil, dieppil, duoppil - 
              Juohke áidna sajis - sámas! 
              Presideanta, sámás Sámedikkis! 

Presidenta, oaččut hupmat dahje hallat, 
Vai soatit háliidivččet ságastit dahje "supsnestit"?
Ieš dieđát maid don liikot eambbo...
hupmat, hallat, ságastit...
Muhto sámás, presideanta! 
Sámegiella gal lea dehálaš ja mávsolaš!
Sámegiella gal lea ge gollegiella! 


             Sámás, presideanta! Presideanta, sámás! 
             Sámas, presideanta! Presideanta, sámás!
             Sámás, presideanta! 


Sámás.


:) 

Wednesday, November 14, 2012

RAIPON ášši ektui jurdagat.

Lea issoras mii dáhpahuvva maŋimuš áiggiin Ruoššabeal eamiálbmot máilmmis. Dát dilli suhtada mu, ja suhtada dá ahte mun persovnnalaččat in sáhte  dasa mange ládje váikkuhit. Ruošša stáhtá lea stuorramášiidna mii ii beroš ieža álbmogiin maid ásset miehtá Ruošša. Dá leat iešguđet ge álbmogat. 

Lea issoras ja duođalaš dilli. Iige imaš manne dan birra eai jietnat maidege ruoššamediat. Sii han leat maid ožžon direktiivvaid. Eamiálmogiid mediat eai leat nu fámus vai olihit ruošša eisseváldiid. Ruošša riikkamediat mu ipmárdusa mielde eai goassige  muitališgoahtit dakkár áššiid birra no mo dan áiggi dáhpahuvva RAIPON orgánisašuvnnain. Muhto dát ášši lea unná binnaš oasi dán "stuorra gahku váttisvuođaid". Miehtá Ruošša leat láhkorihkomat, eamiálbmogiid vuoigatvuođa rihkomat, jna. Dieppe stuorra gárddin, Kremlinas dušše muitalit man buorre barggu sii leat bargame álbmogiid váras. Dát gal lea njuolgga gielisvuohta. 

Lihkus lea interneahta dán áigge man bokte olmmoš oažžu ođđasiid dávjimusat maŋimuš áiggiin. Lihkus gávdno maiddái RAIPON ášši birra muhtun artihkáliid, oaivviliid, jna. Muhto stuorra ruošša interneahta ektui dát čállosat leat uhcán oassi mediamáilmmis. 

Dain beivviin RAIPON ášši lei maiddái fukusis Sámimediain ja Barentsguovlu median. Erenoamažii odne Ođđasiin lei čielgga signála. Ruoššaeisseválddi ieš ii boahtá maidege komenteret ášši ektui. Bállu? Direktiiva? Dahje leago sutnje áibbas seamma? Muhto buorre go olgoriikkamediat ovddidit dakkár áššiid. Doaivvumis áiggi mielde mii beassat guldalit ruošša eisseváldiid oaidnu RAIPON ášši ektui.   

Ruoššas ásset sullii 140 milliivdna olbmo, daid gaskas álgoálbmogat leat sullii 300 duhát olbmo. Dá lea vuolel 1%. Mo de eamiálbmogat Ruoššas galget nágodit muitalit ieža oaivviliid Ruošša mediaide, Ruošša servodahkii? 

Dá livččii vejolaš diehtálas rievdadit dili, muhto go Ruoššas stivre Putin ja Medvedev lea dego su dohka gieđas. Jáhkku ja doaivva dakkáviđe suddada oaivis. 

Muhto dan ovdal Čečenija guovlu álbmot ledje doarun ieža rivttiid ovddas. Muhto man ladje sii leat doarrun? Heivešii go son dakkár vuohki álgoálbmogiidda odne? Namalassii váldit gieđaide niibbiid, vearjuid, bissuid jna. Dakkár vuohki ii heive, munnje persovnalaččat goit dá ii heive. Bargat demokrahtalaččat, čállit ovtta ladje breavvaid eisseváldiide. Dás ii leat nu ollu ávki...  

Miellačájuhusaid, njealggunákšuvnnaid lágidit seamma ládje nu mo 1978-80 jagiin ledje dahkan sápmelaččat Norggabealde. Hm..hm.. Unná binna Norggas dá livččii vejolaš. Naba stuorra Ruoššas, mo dieppe? Livčče go lihkkastuvvan dakkár daguid dihte álgoálbmogat Ruoššas? Livčče go rievdan ieža oainnuid ruošša eisseválddit eamiálbmogiid ektui?   

Dán dilis in dieđe mo  galggan jurddašit positiivalaččat ja objektiivallaččat RAIPON ášši  ja muđui ge eamiálbmogiid dili ektui. 

P.S.De dál fas áigi máhcan eksámenbárgui. 
P.P.S. Jus fuobmát muhtun čállinmeattahusa, de logat munnje. Dahje čujut gokko dá lea. :)