Ođđa jienasteaddji jearráha buot evttohasain

Háliidan čielga, ipmirdahtti ja duohta vástádusaid dihto jearaldagaide.

Mii máhttit buohkat hupmat\hálat\ságastit, muhto politihkkár dahká dan veahá eará ládje go dábálaš olmmoš, goit politihkkára vástádusas duolle dalle ilbmet sánit maid dábálaš olmmoš ii atná nu dávjá, muhto dieđus dat buot sánit midjiide leat oahppasat.   Leat maiddái  vissis ráját mat mihtidit politihkkára vástádusaid. Dieđus váldoráját leat ge politihkkára bellodatideologiija ja politihkalaš prográmma.   

Danin odne mun dego ođđa Sámedikki jienasteaddji bivdán buot Sámedikki presideanttaválga evttohasaid buktit čielga ja ipmirdahtti vástádusaid iežan jearaldagaide. Muhto dii ráhkis evttohasat galgabehtet vástidit sámegillii. Dieđán soames evttohasat eai hálddaš sámegiela nu bures. In mun ge hálddaš nu bures dárogiela. Danin munnje šattai Norgga beal Sámi  lunddolažžan gulahallat sámegillii. 

Sámi symbolat oidnosii 

Ráhkis evttohas, manne orudettiin Sámis ii obage lea vejolaš dábálaš gávpis  oastit valáštallanbiktasiid mas  livččii čuožžun: Sápmi sátni dahje bivttas maid livččii hábmejuvvon sámeivnniiguin, jna.?

Mis lea Sámi riikkajoavku spábbačiekčamis das leat fiidnámus báiddit. Muhto lea paradoksa: gávdnat daid báiddiid oastimii oba váttis dahje veadjemeahttun!

Sápmi duolle dalle láve sáddet min čeahpes nuorra faláštalliid Arktalaš Dálveriemuide. Dalle dain nuorain leat badjelis biktasat main čuožžu maid: Sápmi.  Muhto fas lea paradoksa: dábálaš olmmoš ii beassá oastit dan.

Mii vuovdit sámeleavggaid sihke iešguđetge sturrodagaid  ja hámiin. Sámi musihkka dan áigge lea maid hui álki oastit. Lihkkus Sámis leat ollu čeahpes artisttaid mat buvttadit jahkásaččat ođđa musihka.  Dasa lásiin  duodjebuvddain lea vejolaš oastit fiinna sihke  praktihkalaš ja čiŋa dujiid. Muhto fas paradoksa: go olmmoš áigu čalmmustahttit Sámi ja sápmelašvuođa faláštallanbiktasiiguin, de  dat šaddá oba váttisin.

MUHTO! Jurddáš, jus sámeleavggaid, sámemusihka, sámedujiid mat leat heivvehuvvon turistaid várás ii livččii vejolaš oastit dál? Movt de? Livččii go dat riektá? Dahje jus sámeleavga sáhttášii oažžut dušše dihto olmmoš gii vuolgá ovddastit Sámi muhtin konferánsas. Movt dat orrušii? 

Mu mielas, Sámediggi muhtumin ii áigu váldit vuhtii lássi vejolašvuođaid sihke dietnasa ektui (das ii leat obage sáhka ruvkkedoaimmaid birra, baicce turista eallahus) ja Sámi namma čálmmustahttima ektui.   

Ráhkis evttohas, manne dilli lea nu? Ja movt dan sáhttá čoavdit? Goas mun ja earát sáhttit oastit buvddain čuoigan\spábbačiehkanbiktasiid mas livččii čuožžun: Sápmi?

 Sámi riikkajoavku spábbačiekčamis 

Dat lea maid symbola. Jurddaš dan mis lea riikkajoavku mas lea ruhtamoivi.  Lea áibbas riektá ahte ferte kontrola. Muhto das de mun oainnán Sámedikki siva dan dilis mas lea Sámi riikkajoavku. 

Ii leat áibbas riekta gáibidit dušše rehkegiid dahje ruđa máksit ruovttoluotta. Sámi riikajoavku han lea riikkajoavku. Dat ii leat muhtin fállaštallansearvi. Riikkajoavku lea maid symbola. Das fertešii leat fasta ruhtadeapmi. Ja Sámedikki barggu dan oktavuođas mun oainnán dahkat visot vuoi riikkajoavkus livččii dat ruhtadeapmi. Ja seammás Sámediggi ieš ge sáhtášii dárkkistit dahje bearaigeahččat juste ruhtageavaheapmi. 

Jurddaš jus fáhkka Norgga riikkajoavkus šattašii  dakkár dili? Lea go dat vejolaš? 

Juo, mii leat unna searvodat.  Ja lea earenoamážii dehálaš doallahit sámi symbolaid.   

Ráhkis evttohas, leango mun boasttut jurddášan? 

Golbma mánu lea vuordináigi 

Mun lean giitevaš go Sámedikkis lea stipeandda ordnet.  Lean sádden ohcamuša 31.01.13.  Easka 14.03.13 lea boahtán vástádus – gaskaboddosaš diehtu: “Ášši ii várra mearriduvvo ovdal 3 mánu sisa. Dát diehtun dutnje.” 

Mun dieđus bures ipmirdan ahte Sámediggi geahččala bargat seammá vuogi mielde  numo “stuorra viellja” – Stuorradiggi dahká.

Dat diehtun dutnje, ráhkis evttohas. Mu čalmmiin Sámediggi lea ovtta dain vearrámus byrokráhta mii gávdno Sámi máilmmis!         

Ráhkis evttohas, movt don sáhtát buoridit stipeandda ortnega, namalassii dat vuordináiggi ? Muđui studeanta šaddá penšunistan ovdal go oažžu loahpalaš vástádusa stipeandda juolludeami ektui.

Ráhkis evttohas, doaivumis vahku siste don nagodat vástidit daidda praktihkalaš jearaldagaide. Dahje muđui buvttát ieža oainnuid.  

Giitu beroštumis.  :)